Πέμπτη, Νοεμβρίου 01, 2007

Η συνωμοσία της Πήλινης Βίβλου

Της Navarro Julia. Μετάφραση Δάειρα Ζιούβα. Εκδόσεις Πατάκη 2007.

Το κίνητρο υπάρχει, και πιο ισχυρό δε γίνεται. Εκείνο που αναζητείται μέχρι σχεδόν την τελευταία σελίδα και την εκπνοή του μυθιστορηματικού χρόνου, είναι η ευκαιρία.

Ευκαιρία για τη διάπραξη φόνου ή σειράς φόνων από ομάδα δολοφόνων. Τέσσερις παιδικοί φίλοι που σήμερα διαπρέπουν στον τομέα τους επιθυμούν το θάνατο κάποιου ονόματι Άλφρεντ Τάννενμπεργκ και τον ξεκληρισμό της οικογένειάς του. Παραδόξως, αυτοί είναι οι καλοί και ο αναγνώστης ταυτίζεται μαζί τους. Η δολοφονία που σχεδιάζουν έχει το ένδυμα της εκδίκησης, για την οποία ορκίστηκαν παιδιόθεν. Το θύμα τους, χαμένο για πάνω από 50 χρόνια, εμφανίζεται ξαφνικά στο προσκήνιο και οι ίδιοι, υπερήλικες πια, αδυνατούν να εκπληρώσουν τον παιδικό τους όρκο. Προσλαμβάνουν λοιπόν επαγγελματία δολοφόνο.

Ο κακός της ιστορίας (και το θύμα της σχεδιαζόμενης δολοφονίας όπως είπαμε) ανήκει επίσης σε μία παρέα τεσσάρων παιδικών φίλων που και αυτοί διαπρέπουν, αλλά σε τομείς της διαφθοράς. Μόνο μία αδυναμία έχει αυτός ο σκαιός άνθρωπος: την εγγονή του. Και μία εμμονή: να βρει την Πήλινη Βίβλο.

Πρόκειται για μία σειρά πινακίδων γραμμένων με σφηνοειδή γραφή που ανακαλύφθηκαν κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή της προϊστορικής Ουρ στη Μεσσοποταμία. Στο σημερινό Ιράκ του Σαντάμ Χουσεϊν δηλαδή. Οι πινακίδες αυτές αναφέρουν ότι κάποιος γραφέας, ονόματι Σαμάς, πρόκειται να καταγράψει την Γένεση όπως του την διηγήθηκε ο Πατριάρχης Αβραάμ προτού να ξεκινήσει με τη φυλή του για τη Γη της Επαγγελίας. Αν στις πινακίδες αυτές ιστορείται η Γένεση, όπως την ξέρουμε από την κωδικοποιημένη της μορφή στο πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, τότε πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις όλων των εποχών που θα αλλάξει πολλά δεδομένα στην αρχαιολογία, την ιστορία και προπαντός στη Θρησκεία.

Δύο είναι δηλαδή οι πόλοι γύρω από τους οποίους κινούνται με φρενήρη ρυθμό οι ήρωες και οι αναγνώστες: η δολοφονία και η αρχαιολογική ανακάλυψη.

Δε μπορώ να συνεχίσω την ιστορία χωρίς να αποκαλύψω πράγματα που η συγγραφέας δε θα ήθελε να γίνουν γνωστά από την αρχή. Η ίδια διαφύλαξε την κάθε αποκάλυψη και μας την δίνει με μαεστρία και με το σταγονόμετρο, κρατώντας αμείωτη την αγωνία και το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος. Αφήνει μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο της τελικής κάθαρσης στην κρίση του αναγνώστη.

Από τα βιβλικά χρόνια μέχρι το σήμερα ξετυλίγεται λοιπόν αυτή η συναρπαστική περιπέτεια με πολλές ανατροπές και έξυπνη αληθοφανή λύση στο ζωτικό για την έκβαση του μυθιστορήματος θέμα της ύπαρξης των πινακίδων.

Το ευχαριστήθηκα το βιβλίο.

Δεν μπορώ να αντισταθώ όμως στον πειρασμό να αναφέρω δύο οφθαλμοφανή (για τον ειδικό) μεταφραστικά λάθη: για τα αρχαία αντικείμενα δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη επισκευάζονται, αλλά συντηρούνται. Όσο για τις πήλινες πινακίδες είναι λάθος που τις αποκαλεί "πλάκες". Η λέξη αυτή παραπέμπει σε λίθινα και μεγάλου μεγέθους ενεπίγραφα μνημεία.

Στην συγγραφέα δεν θα συγχωρήσω τον τρόπο διεξαγωγής της ανασκαφής, απαράδεκτο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.

Και ένα τελευταίο. Ο τίτλος του βιβλίου στο πρωτότυπο είναι La biblia de barro. Θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά "Η Πήλινη Βίβλος". Η λέξη "συνωμοσία", που επιλέχτηκε προφανώς για να προσελκύσει αναγνώστες, ήταν κατά τη γνώμη μου άστοχη και περιττή. Όσο για τη λέξη "Βίβλος", εδώ το λάθος οφείλεται στην συγγραφέα. Ο όρος περιλαμβάνει το σύνολο των βιβλίων της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης και όχι ένα μόνο από αυτά. "Βίβλος" δηλαδή είναι αυτό που λέμε στα ελληνικά "Αγία Γραφή". Τον πρώτο όρο τον χρησιμοποιούν, απόσο ξέρω, οι Δυτικές Εκκλησίες (Καθολικοί-Διαμαρτυρόμενοι), τον δεύτερο οι Ορθόδοξες Ανατολικές. Δεν θέλω να πω ότι στα ελληνικά είναι λάθος να χρησιμοποιούμε τη λέξη Βίβλος, είναι πάντως αδόκιμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: