Βασικός Μέτοχος

Του Πέτρου Μάρκαρη. Εκδόσεις Γαβριηλίδη. Αθήνα 2006.

Ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών βρίσκεται ...εκτός Αθηνών.

Πώς έπαθε τέτοιο κακό;

Ανωτέρα βία.

Η κόρη του Κατερίνα υποστηρίζει τη διατριβή της στη Θεσσαλονίκη. Δεν θα μπορούσε να λείψει, έτσι; Έκανε λοιπόν πέτρα την καρδιά του και πήγε μαζί με τη γυναίκα του την Αδριανή και τον γαμπρό του τον Φάνη. Η Κατερίνα φυσικά πέρασε με άριστα, και στο γυρισμό την άλλη μέρα απαραίτητη ήταν η στάση στο Βόλο για να δεχθούν τα συγχαρητήρια και από τα συμπεθέρια.

Στο σημείο αυτό τελειώνει η άδεια του αστυνόμου. Επιστρέφει πασιχαρής (;!) στο γραφείο του, στη γρίνια του προϊσταμένου του Γκίκα, και στους δύο βοηθούς του, τον Βλασσόπουλο και τον Δερμιτζάκη.

Η Κατερίνα και ο Φάνης αναχωρούν για την Κρήτη όπου οι σύντομες διακοπές θα τους βοηθήσουν (υποτίθεται) να προγραμματίσουν το μέλλον τους. Θα παντρευτούν; Θα συζήσουν ρισκάροντας το έμφραγμα της Αδριανής; Θα κάνει η Κατερίνα τα χαρτιά της για το δικαστικό σώμα ή θα επιλέξει πανεπιστημιακή καριέρα ρισκάροντας το έμφραγμα και της Αδριανής και του πατέρα της;

Να όμως που περασμένα μεσάνυχτα τα συμπεθέρια ξυπνούν τον αστυνόμο. Έγινε λέει πειρατεία στο οχηματαγωγό Ελ Γκρέκο και κρατούνται όμηροι οι επιβάτες και το πλήρωμα, τριακόσια τόσα άτομα. Μαζί και τα παιδιά τους.

Χαμός.

Στην Κρήτη καταφθάνουν σύμπασες οι δυνάμεις των ΜΜΕ, η Αστυνομία, η Ασφάλεια, η Αντιτρομοκρατική, το πολεμικό Ναυτικό, ο Υπουργός, ξένοι ειδικοί για την Διεθνή Τρομοκρατία και δεν ξέρω ποιός άλλος. Ποιά είναι τα αίτια της επίθεσης; Τι ζητούν οι τρομοκράτες; Θα σκοτώσουν τους ομήρους;

Έχουν κατέβει φυσικά η Αδριανή και ο Χαρίτος για να παρακολουθήσουν τα δρώμενα από κοντά.

Η αγωνία όλων κορυφώνεται. Ο Χαρίτος είναι έξω από τα νερά του μιας είναι άμεσα ενδιαφερόμενος αλλά και δεν είναι της αρμοδιότητάς του το πρόβλημα. Για μια φορά ο Γκίκας του φέρεται ανθρωπινά. Όχι όμως και ο Υπουργός που απαιτεί την αποχώρησή του από το θάλαμο των επιχειρήσεων.

Πίσω στην έρημη από ΜΜΕ και Αστυνομικές Δυνάμεις Αθήνα, αρχίζει ένα μακελειό. Κάποιος σκοτώνει σταρ της διαφήμησης, δημοσιογράφους που σχετίζονται με τη διαφήμιση και εκδίδει πολεμικά ανακοινωθέντα με τα οποία απαιτεί την διακοπή κάθε διαφημιστικής προβολής προϊόντος. Αν αυτό συμβεί, τα ΜΜΕ θα γονατίσουν, η οικονομία θα καταρεύσει και η κυβέρνηση θα πέσει. Ο Χαρίτος τίθεται επικεφαλής της έρευνας. Με το μισό μυαλό του και με το μισό προσωπικό του, καθότι το άλλο μισό...στην Κρήτη βρίσκεται.

Ποιός είναι ο παράξενος δολοφόνος και σε τι αποσκοπεί; Οσοι τον άκουσαν λένε ότι πρόκειται για ένα γεροντάκι, όσοι τον είδαν ότι πρόκεται για ένα νταβραντισμένο μποντιμπιλντερά. Τι από τα δύο ισχύει;

Ο Χαρίτος θα κινήσει κάθε πέτρα για να το βρει.

Για ακόμα μια φορά ο κ. Μάρκαρης κατορθώνει να μας μαγνητίσει με την απαράμιλλη γραφή του, με τη ζωντάνια των χαρακτήρων του, τους έξυπνους διαλόγους, την αριστοτεχνική πλοκή σε δύο επίπεδα δράσης και κοντολογίς δεν μας επιτρέπει να αφήσουμε το βιβλίο από τα χέρια μας αν δεν το τελειώσουμε πρώτα.

Αυτό και κάναμε.

Σας συνιστούμε να το κάνετε και εσείς.

Και μη πτοηθείτε από την ξυνίλα του Χαρίτου που εξακολουθεί να σχολιάζει δηκτικά ό,τι θεωρεί στραβό και ανάποδο στον νεοελληνικό του κόσμο: "πήγαμε σε ένα ταβερνάκι, που μέχρι χτες είχε φάβα και γίγαντες φούρνου, και τώρα σερβίρει ρόκα με παρμεζάνα και μανιτάρια πλευρώτους"....

Ο Τσε αυτοκτόνησε

Του Πέτρου Μάρκαρη. Εκδόσεις Γαβριηλίδη. Αθήνα 2003.

Δεν ξέρω αν ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών γνωρίζεται προσωπικά με τον Επιθεωρητή Σάλβο Μονταλμπάνο του Αστυνομικού Τμήματος της Βιγκάτα στη Σικελία.

Αν ναι, τότε σίγουρα έχουν να ανταλλάξουν πολλά κοινά βιώματα και να συμφωνήσουν σε πολλά θέματα: για τα χάλια της Αστυνομίας τη σημερινή εποχή, για την κατάντια των ανωτέρων τους που αφήνονται να γίνουν πιόνια της εκάστοτε εξουσίας, για τη δύσκολη σχέση που έχουν μαζί τους, για την ασχετοσύνη των κάθε είδους ιθυνόντων, για τη μοναχική πορεία που έχουν επιλέξει να πορευτούν στο Σώμα, τους ηθικούς κανόνες που έχουν βάλει στον εαυτό τους και τους ακολουθούν κατά γράμμα. Μπορεί ακόμα να σχολίαζαν με το δηκτικό και πικρό χιούμορ τους τον κόσμο που τους περιβάλλει. Και αν ήθελαν να ανοιχτούν παραπέρα και να πουν τα προσωπικά τους θα μιλούσαν για την προβληματική αλλά και τρυφερή σχέση που έχουν με το έτερόν τους ήμισυ.

Ή ίσως και να μην έλεγαν τίποτα από όλα αυτά, μιας και οι δύο είναι πολύ κλειστοί άνθρωποι και δύσκολα ανοίγονται στο συνομιλητή τους. Μπορεί να κάθονταν απλά σε μία ταβέρνα και να απολάμβαναν σιωπηλά διάφορες λιχουδιές από κείνες που οι γιατροί απαγορεύουν στους ασθενείς τους.

Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ.

Εκείνο όμως που μπορούμε να πούμε πέρα από κάθε αμφιβολία, είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια από τις σπάνιες φορές που το αντίγραφο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το πρωτότυπο. Ο χαρακτήρας του Μάρκαρη δεν αντιγράφει τυφλά, ούτε μιμείται τον χαρακτήρα του Καμιλέρι. Έχει αποκτήσει αυτόνομη προσωπικότητα και μπορεί να σταθεί άνετα δίπλα του, όντας απόλυτα ενταγμένος στην ελληνική πραγματικότητα.

Η γεμάτη ζωντάνια γραφή του Μάρκαρη, μας χάρισε πέντε μυθιστορήματα με πρωταγωνιστή τον Χαρίτο: "Νυχτερινό Δελτίο", "Άμυνα ζώνης", " Ο Τσε αυτοκτόνησε", "Βασικός Μέτοχος", "Παλιά, πολύ παλιά". Ανυπομονούμε να υπάρξει συνέχεια.

Γιαυτό ας συστηθούμε με τον αστυνόμο Χαρίτο, ρίχνοντας μια κρυφή ματιά στη ζωή του.

Παντρεμένος εδώ και 30 σχεδόν χρόνια με την κυρία Αδριανή, έχει μια κόρη, την Κατερίνα που της έχει τρομερή αδυναμία. Η Κατερίνα σπουδάζει Νομικά στη Θεσσαλονίκη και σχετίζεται με το Φάνη, καρδιολόγο σε νοσοκομείο της Αθήνας. Ο Φάνης υπήρξε γιατρός του αστυνόμου, ο οποίος στην αρχή δεν είδε με καθόλου καλό μάτι τη σχέση αυτή. Γρήγορα όμως αφέθηκε να κατακτηθεί.

Προϊστάμενός του στο τμήμα είναι ο Γκίκας. Ο Χαρίτος δεν τον έχει καθόλου σε εκτίμηση. Αντίθετα εκτιμά και σέβεται βαθύτατα τον Ζήση, παλιό κομμουνιστή με τον οποίον πρωτοσυναντήθηκε στα κρατητήρια της Μπουμπουλίνας. Οι μετακινήσεις του γίνονται με ένα σαραβαλάκι, Μιραφιόρι, που αρνείται να το αποχωριστεί. Μία ακόμα ιδιαιτερότητά του είναι η ανάγνωση λεξικών, κυρίως του Δημητράτου, όπως οι άλλοι διαβάζουν μυθιστορήματα ή εγκυκλοπαίδειες.

Στην τρίτη ιστορία της σειράς, που διαδραματίζεται λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το πανελλήνιο παρακολουθεί έντρομο τις δημόσιες αυτοκτονίες σημαντικών προσώπων: ενός επιχειρηματία που σχετίζεται με τα Ολυμπιακά έργα, ενός πολιτικού και ενός δημοσιογράφου.

Ο αστυνόμος Χαρίτος βρίσκεται σε αναρρωτική άδεια, και οφείλει να καθίσει στα αυγά του. Έλα όμως που η Αδριανή τον καταπιέζει με την υπερπροστατευτική φροντίδα της και τα νερόβραστα φαγητά της. Και εκεί που είναι έτοιμος να σαλτάρει ,εμφανίζεται ο προϊστάμενός του, που κανονικά βάζει φρένο στις πρωτοβουλίες του, και κατατρομαγμένος του ζητά να αναλάβει μυστικά την έρευνα. Του δίνει μάλιστα ως βοηθό την προσωπική του γραμματέα, την Κούλα.

Και ο Χαρίτος ρίχνεται με τα μούτρα. Δεν είναι όμως τόσο ανιδιοτελής. Έχει ανακαλύψει ότι κάποιος άλλος με χοντρό πολιτικό μέσο είναι έτοιμος να του φάει την καρέκλα. Για να σωθεί πρέπει να βρει πρώτος τον ένοχο.

Με φόντο τους φρενήρεις ρυθμούς της προετοιμασίας για τους Αγώνες παρακολουθούμε μια συναρπαστική ιστορία με προεκτάσεις στις βαλκανικές χώρες. Για να βρούμε τον ένοχο όμως, θα μας οδηγηθούμε στα χρόνια του εμφύλιου και της Χούντας.

Ελληνικά Εγκλήματα

Επιμέλεια Ανταίος Χρυσοστομίδης. Εκδόσεις Καστανιώτη. Αθήνα 2007.

Ανθολογία αστυνομικών διηγημάτων που περιλαμβάνει δέκα πρωτότυπα διηγήματα, γραμμένα από τους καλύτερους Έλληνες συγγραφείς του είδους.

Αν και το διήγημα ως αφηγηματικός τρόπος δεν μου αρέσει ιδιαίτερα, οφείλω να αναγνωρίσω ότι η συγκεκριμένη προσπάθεια είναι πάρα πολύ καλή και έπαινος αξίζει, τόσο στον επιμελητή που είχε την ιδέα, όσο και στους συγγραφείς που έκαναν την προσπάθεια.

Αρχικά ο κ. Χρυσοστομίδης προτάσσει μια σύντομη και περιεκτική εισαγωγή με την ιστορία και την εξέλιξη του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα και τον κόσμο. Πολύ χρήσιμο βοήθημα για τους φαν του είδους. Ακολουθούν τα δέκα διηγήματα και τέλος βιογραφικά σημειώματα των συγραφέων.

Δύσκολο είναι να σχολιαστούν τα διηγήματα. Και αυτό επειδή είναι τόσο μικρά, ώστε αναφέροντας λεπτομέρειες της πλοκής τους, κινδυνεύεις να αποκαλύψεις πρόωρα στοιχεία που δεν πρέπει να γνωρίζει ο αναγνώστης.

Θα επιχειρήσουμε ωστόσο να ρίξουμε μια ματιά στο περιεχομένό τους, τραβώντας ανεπαίσθητα την κουρτίνα.

Πέτρος Μάρκαρης. Τριημερία. Κωνσταντινούπολη, 5-8 Σεπτεμβρίου 1955. Απολαυστικό το διήγημα, διαβάζεται απνευστί. Με γλαφυρό ύφος δίνονται τα γεγονότα των τριών αυτών ημερών που μας σημάδεψαν ακόμα μια φορά ως έθνος. Με αριστουργηματικά κατευθυνόμενη αγωνία ο αναγνώστης οδηγείται στην εκτόνωση του τέλους. Ο συγγραφέας, Κωνσταντινουπολίτης ο ίδιος και έχοντας βιώσει την ζοφερή πραγματικότητα αυτών που περιγράφει, μας δίνει ανάγλυφη την εικόνα της κοινωνίας και του τρόπου ζωής των Ρωμιών στην Πόλη εκείνη την εποχή.

Και όμως. Όταν το τελείωσα μου ήρθε στο μυαλό ένα σχόλιο που είχε γράψει κάποτε ο δασκάλός μου σε μία μου έκθεση: "εξαιρετικό γράψιμο, ανάπτυξη εκτός θέματος". Ναι, δυστυχώς ο κ. Μάρκαρης είναι στο διήγημα αυτό εκτός θέματος, εφόσον πιο πολύ του ταιριάζει ο χαρακτηρισμός "Ιστορικό". Εκτός αν αναγνώσουμε διαφορετικά τον τίτλο της συλλογής. Τότε ναι, το διήγημα αναφέρεται σε "ελληνικά εγκλήματα".

Σταδιακά θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα.

Κατά συρροήν

Του Πέτρου Μαρτινίδη. Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1998.

Ο κ. Μαρτινίδης είναι καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου (σύμφωνα με το βιογραφικό του οπισθόφυλλου) διδάσκει θεωρία και κριτική αρχιτεκτονικής. Είναι επίσης Θεσσαλονικιός. Εκτός από τα βιβλία τα σχετικά με την επιστήμη του έχει πολύ έντονη παρουσία στην αστυνομική λογοτεχνία. Ο συνδυασμός αυτός είναι πολύ του γούστου μου. Κοντολογίς, όπου βρω Μαρτινίδη τον διαβάζω. Και περνάω μαζί του καλά.

Το εν λόγω βιβλίο είναι το πρώτο του αστυνομικό. Το είχα διαβάσει πριν πολλά χρόνια και το ξαναθυμήθηκα με αφορμή κάτι δικό του που διάβασα πρόσφατα (το διήγημα "Από άλλοθι σε άλλοθι" που βρίσκεται στη συλλογή "Ελληνικά Εγκλήματα". Επειδή σκοπεύω να την σχολιάσω σύντομα, δεν θα γράψω τίποτα άλλο εδώ).

Τότε που το διάβασα μου είχε αρέσει πολύ.

Ο ήρωας, ο κ. Παύλος Μακρής, ετών 55, καθηγητής στο ΑΠΘ, έχει το μυαλό του αποκλειστικά στα της επιστήμης του. Ξαφνικά όμως χτυπά την πόρτα του η αστυνομία και τότε όλα αλλάζουν. Καλείται να επιλύσει αστυνομικά προβλήματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων. Δεν μπορεί ούτε να αρνηθεί, ούτε στην πορεία να υπαναχωρήσει. Από ένα σημείο και μετά η επίλυσή τους έχει να κάνει με την ίδια του την επιβίωση.

Πρέπει να λύσει το μυστήριο της εξαφάνισης του Δημήτρη Σκούρου, μεταπτυχιακού φοιτητή και φίλου του. Πρόκειται για δολοφονία ή οικειοθελή αποχώρηση από την πιάτσα; Πρέπει να λύσει το μυστήριο ενός τροχαίου που απέβη μοιραίο για τον κ. Ασπριτζή, καθηγητή στη Σχολή Καλών Τεχνών. Πρόκειται για δολοφονία ή ατύχημα; Πρέπει να λύσει το μυστήριο της κλοπής τριών πινάκων. Πρόκειται για ανυπολόγιστης αξίας έργα ή ερασιτεχνικές απομιμήσεις τους;

Ο κ. Μακρής δεν είναι παντρεμένος. Την έλλειψη αυτή αντισταθμίζει με μια σταθερή ...παράνομη σχέση που διατηρεί με μια συνομίληκή του κυρία, την Ελένη, που τυγχάνει οδοντίατρός του και σύζυγος συναδέλφου του. Την οποία όμως θα επισκιάσει η Λήδα, μία νεαρότατη αστυνομικός, που στην αρχή ήταν αντίπαλος του κ. Μακρή και αργότερα εξελίχθηκε σε σύμμαχό του στην έρευνα που από κοινού διεξάγουν.

Η έρευνα προχωράει καλά, όχι όμως και η σχέση τους, διότι η ωραία Λήδα , παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και των δύο, περί άλλα τυρβάζει....

Η ιστορία προχωράει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, εφάμιλλη αυτής που αναπτύσει στις στροφές του Πανοράματος το αυτοκίνητο που τους καταδιώκει για να τους σκοτώσει. Γιατί άραγε; Η πρόσκρουση είναι απότομη και στις δύο περιπτώσεις. Το Ντε Σεβό στο οποίο επιβαίνουν διαλύεται. Η ζωή την οποία είχαν κατασκευάσει, η ζωή την οποία είχαν ονειρευτεί διαλύεται.

Αναδομώντας τα ερείπιά της ο πρωταγωνιστής θα μας τα προσφέρει ως αστυνομικό αφήγημα με το ψευδώνυμο Πέτρος Μαρτινίδης.

Ο Έμπορος του Θανάτου

Του C. L. Grace. Τίτλος πρωτοτύπου: The Merchant of Death. Copyright 1995. Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου. Εκδόσεις Λυχνάρι. Αθήνα 2005.

Τρίτη από τις ιστορίες του Καντέρμπουρι με την Κάθριν Σουίνμπρουκ, Γιατρό και Θεραπεύτρια.

Η κυρία Σουίνμπρουκ ζει στο Καντέρμπουρι στα μέσα του 15ου αι. Κόρη γιατρού, είναι και η ίδια γιατρός. Επίσημη γιατρός της πόλης μάλιστα, επιφορτισμένη επιπλέον με το καθήκον να ερευνά κάθε περίεργο θάνατο.

Μένει στην οδό Ότεμελ με την παραμάνα της, τη δυναμική Τομαζίνα, που έχει άποψη σε όλα τα θέματα που αφορούν την κυρία της και δεν διστάζει να τα ψάλλει έξω από τα δόντια σε όποιον κρίνει ότι το αξίζει. Η Άγκνες είναι η νεαρή υπηρέτρια του σπιτιού και ο Γουφ ένα μικρό ορφανό που το έχει περιμαζέψει η Κάθριν επειδή το λυπήθηκε. Στο ίδιο σπίτι ζει και ένας νοικάρης, ο Ιρλανδός Κόλεμ Μούρτο, επίσημος εντεταλμένος του βασιλιά για θέματα ασφάλειας της περιοχής, με αρμοδιότητες ανακριτή. Μπροστά στα ανήσυχα μάτια της Τομαζίνας αρχίζει να ανθίζει ένας ανομολόγητος έρωτας ανάμεσά τους. Μα και η ίδια η Κάθριν βλέπει με πολύ σκεπτικισμό την κλίση της αυτή. Ο λόγος; Η κυρία Σουίνμπρουκ είναι παντρεμένη. Η αλήθεια είναι ότι ο άντρας της, ένας παλιάνθρωπος που την έδερνε και την κακοποιούσε, έχει εξαφανιστεί εδώ και χρόνια. Μιας και δεν έχει δώσει σημεία ζωής πολλοί τον θεωρούν πεθαμένο. Είναι όμως; Γιαυτό και η Κάθριν δεν έχει τη δυνατότητα να ξαναφτιάξει την ζωή της, αν υποτεθεί ότι θα το ήθελε. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε έχει αποκρούσει το ευγενικό ενδιαφέρον ενός χήρου γιατρού που η Τομαζίνα προορίζει για άντρα της, και κάνει ότι δεν καταλαβαίνει ότι ο γραμματέας της πόλης Σάιμον Λούμπερον είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της, και ανίκανος να το κρύψει ο δυστυχής….

Προς το παρόν περιορίζεται στο να θεραπεύει τους ασθενείς της και να ερευνά με τον Κόλεμ τους φόνους, που απότι φαίνεται αφθονούν στην περιοχή. Και φυσικά το αχτύπητο αυτό ντουέτο βρίσκει πάντα τον ένοχο.

Στην τρίτη ιστορία της σειράς ο δολοφονημένος (δηλητηριασμένος με μπελαντόνα) είναι ένας αντιπαθέστατος φοροεισπράκτορας, που μαζί με άλλους ταξιδιώτες είχε αποκλειστεί από την κακοκαιρία στο πανδοχείο «Ο Αχυρένιος Άνθρωπος». Στην πορεία των ερευνών όμως αποδεικνύεται ότι οι ταξιδιώτες αυτοί ήταν όλοι θύματα της απληστίας του, οπότε καθίστανται αυτομάτως ύποπτοι. Ό,τι ελαφρυντικό και να έχει ο δολοφόνος ενός καθάρματος που ήταν ένοχο για εκβιασμούς, σεξουαλικά εγκλήματα, υπεξαίρεση χρημάτων από το βασιλικό ταμείο και πάει λέγοντας, δεν παύει να είναι δολοφόνος. Και πρέπει να βρεθεί. Η κυρία Σουίνμπρουκ και ο Κόλεμ αναλαμβάνουν δράση. Ο κύριος Λούμπερον χρίζεται αυτόκλητος βοηθός τους.

Το γεγονός ότι το δωμάτιό του νεκρού ήταν κλειδωμένο από μέσα δεν βοηθάει καθόλου τις έρευνες. Το γεγονός ότι το ποτήρι με τα υπολείμματα κρασιού που βρέθηκε στο τραπέζι του δεν είχε ίχνη δηλητηρίου τις δυσκολεύει περισσότερο. Η κατάσταση περιπλέκεται και άλλο: οι ασημένιες λίρες νέας κοπής που βρίσκονταν σε δύο σάκους, οι φόροι του βασιλιά, έχουν κάνει φτερά. Ποιος τις έβγαλε έξω από το δωμάτιο; Με ποιό τρόπο; Κυκλοφορούν φήμες ότι το δωμάτιο είναι στοιχειωμένο. Την προηγουμένη του φόνου ο φοροεισπράκτορας ισχυρίστηκε ότι τον επισκέφθηκε το φάντασμα μιας γυναίκας. Αυτά τα υπερφυσικά φαινόμενα όμως δεν πρέπει να έχουν σχέση με τη δολοφονία. Ή μήπως έχουν;

Την ίδια μέρα στην περιοχή έχει συμβεί μία ακόμα στυγερή δολοφονία και μάλιστα τριπλή: νεκρή είναι η νεαρή άπιστη σύζυγος ενός συμπαθούς ζωγράφου και οι δύο εραστές της. Αυτή τη φορά ο δολοφόνος είναι γνωστός. Είναι ο απατημένος σύζυγος που τους συνέλαβε επί του πρακτέου. Υπήρχε αυτόπτης μάρτυρας, ο ίδιος έχει ομολογήσει και έχει κλειστεί στα κάτεργα. Και τώρα τι θα απογίνει ο καθυστερημένος Πήτερ, γιος του από πρώτο γάμο; Θα τον φροντίσει η ηλικιωμένη υπηρέτρια του σπιτιού ή θα βρεθεί στους πέντε δρόμους; Αυτό δεν αφορά τη Δικαιοσύνη. Ο ένοχος θα απαγχονιστεί. Γιατί όμως η Κάθριν, με το που εξετάζει τα πτώματα γεμίζει αμφιβολίες; Γιατί ο φονιάς το μόνο που ζητάει είναι να της μιλήσει;

Μία ακόμα αστυνομική σειρά με χρόνο δράσης τον Μεσαίωνα. Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε ότι ο συγγραφέας είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην έδρα των Μεσαιωνικών σπουδών και το πραγματικό του όνομα είναι P. C. Doherty. Έτσι, η αξιοπιστία στην απόδοση των λεπτομερειών της καθημερινής ζωής και της ιστορικής πραγματικότητας της εποχής είναι εξασφαλισμένη.

Η σειρά δεν είναι κακή. Η μετάφραση ικανοποιητική. Κάτι λείπει όμως. Οι διάλογοι είναι πολλές φορές μη πειστικοί, η δράση χαλαρή. Η Κάθριν, αν και συμπαθητική ηρωίδα, είναι μάλλον άτονη. Η Φιντέλμα του Κάσσελ (η νομικός μοναχή της γνωστής σειράς του Peter Tremayne) αποτέλεσε αναμφίβολα το πρότυπο για τη δημιουργία της γιατρίνας ντετέκτιβ. Δυστυχώς, ο δημιουργός της δεν μπόρεσε να της εμφυσήσει το πνεύμα της Φιντέλμα.

Έχω διαβάσει και τα δύο προηγούμενα βιβλία της σειράς και θα αγοράσω όσα ακόμα κυκλοφορήσουν. Αναζητώντας πάντα τον απόηχο της Φιντέλμα. Τι να κάνουμε, αυτά έχουν οι απομιμήσεις.

Η Πριγκίπισσα και οι Πειρατές

Του John Maddox Roberts. Εκδόσεις Intro Books. Τίτλος πρωτοτύπου: The Princess and the Pirates. 2005. Μετάφραση Νίκος Τσαπαρής.

Είναι βέβαιο ότι ο Δέκιος Καικίλιος Μέτελλος ο Νεότερος δεν μπορεί να καθίσει στ΄αυγά του. Είτε στη Ρώμη βρίσκεται, είτε σε αποστολή τον στείλει η Σύγκλητος, θα βρει τρόπο να πέσει πάνω σ΄ ένα έγκλημα. Το οποίο θα εξιχνιάσει με τη βοήθεια του απείθαρχου δούλου του Ερμή και ενός επιτελείου περιστασιακών βοηθών, ανάμεσα στους οποίους εξέχουσα θέση κατέχει ο παλιός του φίλος Τίτος Άννιος Μίλωνας.

Στην προκειμένη περίπτωση η Ρώμη τον στέλνει εκόντα-άκοντα στην Πάφο για να καταδιώξει .....τους πειρατές, που μετά την εξολόθρευσή τους από τον Πομπήιο, άρχισαν πάλι να σηκώνουν κεφάλι. Και του δίνει για όπλα τέσσερα πλοία, έτοιμα από στιγμή σε στιγμή να βουλιάξουν και έναν καπετάνιο που δεν χάνει ευκαιρία να τον υποτιμήσει. Ω, ναι, ο Δέκιος είναι σίγουρος ότι η νίκη τα έχει τα φτερά για να πετάξει μακριά του. Απρόσμενα όμως, θα σταθεί στο πλευρό του μια πεισματάρα και δυναμική δεκαεξάχρονη πριγκίπισσα, η μετέπειτα βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα. Του διαθέτει το πολυτελές πλοίο της για να ενισχύσει τον αδύναμο στόλο του και θέτει τον εαυτό της στις διαταγές του. Μαζί στρατολογούν και τον Αρίστωνα, ένα φοβερό τύπο, πρώην πειρατή που άλλαξε παράταξη.

Οι προετοιμασίες για την καταδίωξη βαίνουν καλώς, μέχρι που βρίσκεται δολοφονημένος ο Ρωμαίος τοποτηρητής του νησιού Σιλβάνος. Και με τί τρόπο!!!!! Πνιγμένος με λιβάνι, πανάκριβο προϊόν, το μονοπώλιο του οποίου έχει ο βασιλιάς της Αιγύπτου και μπαμπάς της Κλεοπάτρας Πτολεμαίος. Και ο Πτολεμαίος μισεί τη Ρώμη που του αφαίρεσε την Κύπρο και τον έβαλε να πληρώσει ένα υπέρογκο ποσό σαν εγγύηση. Αυτόματα η Κλεοπάτρα καθίσταται ύποπτη.

Ύποπτος είναι και ο Αύλος Γαβίνιος, εξόριστος στρατηγός που μετά τον θάνατο του Σιλβάνου αναλαμβάνει αυτοπροαιρέτως τα ηνία. Και δε συμπαθεί καθόλου τον Δέκιο.

Και σαν να μην έφθαναν αυτά, καταφθάνει και η Ιουλία.

Η κατάσταση χειροτερεύει. Κάθε είδους πειρασμοί παραμονεύουν συνέχεια. Από ύπουλους μαχαιροβγάλτες που του επιτίθενται τη νύχτα, μέχρι την ζωηρή κυρία Φλάβια, σύζυγο του πλούσιου ιππέα Σέργιου Νομπίλιου, που του επιτίθεται και τη νύχτα και τη μέρα...

Όμως ο Δέκιος σ΄αυτή την περιπέτεια έχει να αντιμετωπίσει έναν ακόμα πιο ύπουλο εχθρό: τον μεταφραστή του έργου κ. Νίκο Τσαπαρή. Και αυτόν δεν μπόρεσε να τον νικήσει.

Πράγματι, είναι η πρώτη φορά που ο Δέκιος αποχωρεί από τη σκηνή ηττημένος. Και πως να μην είναι, όταν ο αναγνώστης δεν μπορεί να απολαύσει τα κατορθώματά του, όταν αδυνατεί να παρακολουθήσει την σπιρτόζικη σκέψη του επειδή όλη η προσοχή του αναλώνεται στην προσπάθεια να κατανοήσει το κείμενο γλωσσικά; Όταν κάθε τρεις και λίγο εκνευρίζεται από τα κάθε είδους ατοπήματα που βλέπει μπροστά του;

Δεν έχω δει χειρότερη μετάφραση σε τέτοιου επιπέδου βιβλίο. Ακόμα και τα Άρλεκιν μπορούν να περηφανεύονται για καλύτερη γλώσσα. Αγνοώ τι σχολή τέλειωσε ο κύριος αυτός, αν υποτεθεί ότι πήγε σε κάποια.

Απαράδεκτος χειρισμός της γλώσσας, ανεύθυνο συνονθύλευμα λέξεων, πλήρης άγνοια γραμματικής, συντακτικού, ιστορικών και γεωγραφικών όρων. Το κείμενο βρίθει αγγλισμών και "κατά λέξιν" μετάφρασης. Καθαρευουσιάνικες λέξεις πεταμένες άστοχα όπου τύχει, διαφορετικοί γλωσσικοί τύποι για την ίδια λέξη, την ίδια πτώση. Είναι κρίμα που ο εκδότης δεν έκανε ένα τεστ πριν να του εμπιστευτεί τον Maddox.

Θα σταχυολογήσω μερικά μαργαριτάρια προς τέρψιν του αναγνώστη (: αφού δεν μπορεί να χαρεί κανείς το βιβλίο, ας διασκεδάσει με άλλο τρόπο μαζί του). Δεν είμαι συνεπής στην αναφορά των σελίδων για όλα αυτά, επειδή αρχικά σκοπός μου δεν ήταν η αποθησαύρισή τους.

Α. Γλώσσα.
Τα δόρυα σ. 169: (εννοεί τα δόρατα, και τα λέει έτσι προφανώς επειδή ο ενικός κάνει: το δόρυ).
Η σωρός (σ. 217, για το λείψανο). Φίλε μου, το πτώμα λέγεται σορός!
Η κώμη (για τα μαλλιά). Αυτό που γράψατε είναι το χωριό, τα μαλλιά λέγονται κόμη.
Κλητική της α΄ κλίσης πότε σε -α πότε σε -η.
Η φράση "μακράν καλύτερο" με έχει εξουθενώσει.
Το ίδιο και η "ένας αριθμός" (ένας αριθμός επισκεπτών, αντί για λίγοι/μερικοί/κάποιοι επισκέπτες).
Η γενική στη θέση της αιτιατικής είναι εξίσου εξοντωτική (π.χ. φήμες χειρότερες της αλήθειας, σ. 177).
Το ίδιο και η "μόλις λιγότερο" (σ. 180: μόλις λιγότερο εντυπωσιακή από..., σ. 408: μόλις κάτω από το γόνατο). Κάποιος πρέπει να του πει ότι στα ελληνικά λέμε "λίγο πιο" - αν δεν χρησιμοποιήσουμε διαφορετική έκφραση). Και το αποκορύφωμα: "μόλις πριν γίνεις περισσότερο Ρωμαίος". !!!!!!!!!!!!!!! Τι να πω....

Β. Ιστορικά ονόματα και όροι.
Πεντηκότηρα / ες σ. 382, 415: (το σωστό είναι πεντηκόντορος. Πρόκειται για φορτηγό πλοίο με πενήντα κωπηλάτες).
Οι Αιγύπτιοι με τα ...κίλτ (σ. 386) μου φάνηκαν αρκετά διασκεδαστικοί. Μέχρι τώρα πίστευα ότι αυτή ήταν η εθνική ενδυμασία των Σκωτσέζων.
Γερουσιαστής (εννοεί τον Συγκλητικό, χωρίς να σκεφτεί ότι η λέξη αυτή πιο πολύ θυμίζει τον Κέννεντυ, παρά ένα Ρωμαίο του 1ου π.Χ. αι. Έξυπνο θα ήταν να διάβαζε προηγούμενες μεταφράσεις της σειράς, ώστε να συμπορευτεί με την υπάρχουσα ορολογία).
Και τι να πω για τους ...έφιππους (;!). Έτσι επέλεξε να αποδώσει ο κ. Τσαπαρής την τάξη των ιππέων!
Και ακόμα:
Καπούα (αντί για Καπύη).
Σκέβολας (αντί για Σκαιόλας).
Πάρθιοι (αντί για Πάρθοι).
Τιγρανοκέρτ (αντί για Τιγρανόκερτα, που σημαίνει Τιγρανούπολις, η πόλη του βασιλιά Τιγράνη).
Εκείνο που με κατατρόπωσε όμως ήταν η.... τουρκική πόλη Αράν. Αγνοούσα ότι οι Τούρκοι είχαν καταλάβει την Μ. Ασία ήδη επί Πτολεμαίων, έστω και των τελευταίων....

Εδώ θα σταματήσω, δε θέλω να προκαλέσω άλλη αιματοχυσία.

Ο μεταφραστής ενός ιστορικού μυθιστορήματος οφείλει να έχει ελάχιστη σοβαρότητα και συνέπεια, τόση, ώστε να ανοίξει τουλάχιστον την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Και η χρήση ενός λεξικού δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.